Pijnklachten over het gehele lichaam zonder duidelijke oorzaak.

Pijnklachten over grote gebieden van het lichaam zijn moeilijk te behandelen.
Soms kunnen klachten optreden aan één kant van het lichaam.
Dan is onderzoek te overwegen om eventuele neurologische afwijkingen op te sporen.
In een aantal gevallen is de oorzaak van de pijn niet aan te tonen.
Dan is multidisciplinaire begeleiding van de patiënten van belang, in de vorm van pijnbestrijding met geneesmiddelen, fysiotherapie en psychologische ondersteuning.

Fibromyalgie.

Fibromyalgie is een aandoening waarvan de diagnose door het American College of Rheumatology is vastgelegd:

1. De pijn moet langer aanwezig zijn dan drie maanden, zowel aan de rechter- als linkerzijde van het lichaam en zowel boven als onder de middel.
Bovendien is er sprake van pijn in de wervelkolom (hals tot onderste gedeelte van de rug).

2. Bij het nagaan van achttien drukpunten op het lichaam (negen links, negen rechts) moeten elf van deze punten pijnlijk zijn.


Pijn-drukpunten om de diagnose fibromyalgie te kunnen stellen.

Andere symptomen die fibromyalgiepatiënten kunnen vertonen zijn:

  • moeheid
  • slaapstoornissen
  • depressie
  • angst
  • ochtendstijfheid
  • toename van de klachten na lichamelijke inspanning.

    Er is een multidisciplinaire behandeling nodig, waarbij één arts als 'manager' voor de patiënt moet optreden.
    Na het stellen van de diagnose wordt een behandelplan met de patiënt doorgenomen.
    Aandacht wordt besteed aan het doorbreken van de spiraal moeheidpijn door middel van fysiotherapie, massage, ontspanningstechnieken, warmte en het lokaal toedienen van sprays met koelende of verdovende vloeistoffen.
    Soms kunnen injecties met plaatselijk verdovende stoffen in de pijnlijke punten verlichting geven.
    De nachtrust en ontspanning kunnen verbeterd worden met clonazepam (Rivotril) en een antidepressivum (Amitriptylline) in lage doses.
    Verder is de behandeling met geneesmiddelen in het algemeen beperkt tot de eerste twee stappen van het stappenplan (hoofdstuk 'Algemene behandelingsmethoden van pijn').
    Behalve fysiotherapeutische begeleiding is ook psychologische, ergotherapeutische en revalidatiegeneeskundige behandeling gewenst.


  • Textur